Cztery etapy skutecznego coachingu modelem coachingowym GROW

Coaching oferuje wiele narzędzi i technik, a wśród nich model GROW, w ramach którego coach pomaga klientowi w realizacji, niejednokrotnie ambitnych i nietrywialnych celów. Proces pracy nad osiągnięciem wymarzonego celu obejmuje cztery etapy, o których dowiesz się z treści tego artykułu. Dowiedź się również jak stawianie właściwych (mocnych) pytań umożliwia osiągnąć zakładany cel.

Czym jest model GROW w coachingu?

Model GROW jest jednym z narzędzi wykorzystywanych w coachingu do pracy z celami. Twórcą tego modelu jest Sir John Whitmore, który szerzej przedstawił to narzędzie w książce Coaching for Performance. Nazwa modelu pochodzi od pierwszych liter angielskich słów:

• Goal – cel

• Reality – rzeczywistość

• Options – możliwości

• Will, Way Forward – wola, kolejne kroki

Poznaj również narzędzie koło życia

Pracując z celami w modelu GROW skupiamy się na czterech wyżej wymienionych elementach, a więc: samym celu, rzeczywistości dotyczącej celu, możliwości oraz krokach podejmowanych aby osiągnąć cel. Technika ta na drodze do celu korzysta z tak zwanych silnych (mocnych) pytań coachingowych zadawanych przez coacha. Kluczem do sukcesu klienta jest udzielenie odpowiedzi na pytania odpowiednio dobierane w trakcie procesu coachingu. Metodę tę często stosuje się na pierwszych sesjach coachingu do ustalenia kierunku wsparcia klienta.

Istnieje również odmiana tej metody o nazwie TGROW różniąca się od model GROW dodaniem etapu poprzedzającego reprezentowanego w nazwie przez literę T (Topic). Obejmuje on szersze środowisko, które ma wpływ na konkretny problem. Odzwierciedla poziom znaczenia problemu w szerszym kontekście.

Dowiedź się również czy coaching jest skuteczny?

Elementy modelu GROW

Model GROW stosowany w sesji coachingowej składa się z czterech etapów w ramach których definiujemy cel, analizujemy fakty, rozważamy możliwości oraz planujemy działania wymagane do realizacji naszego zamierzenia lub projektu.

Etap 1: Goal – cel

Pierwszy krok pracy z klientem to określenie celu. W zależności od rodzaju coachingu może on dotyczyć np. kwestii rozwoju osobistego, rozwoju zawodowego, poprawy sytuacji materialnej, realizacji projektu, poprawy skuteczności pracy grupowej, tworzenia planów na przyszłość, znalezienia rozwiązań danego problemu. Określenie celu jest bardzo ważnym etapem procesu, gdyż źle określony cel może uniemożliwić lub utrudnić realizację przedsięwzięcia / zamierzenia.

Pomocna może być technika SMART (lub model SMART), w ramach której dbamy, aby nasz cel był:

• Specific – dobrze sprecyzowany

• Measurable – mierzalny

• Achivable – możliwy do osiągnięcia

• Relevant – istotny, ważny

• Time-bounded – ograniczony czasowo

Cel musi być dobrze sprecyzowany, aby nie było wątpliwości co zamierzasz osiągnąć, co zrobić, czego dokonać. Musi być również mierzalny, aby było wiadomo w każdym momencie czy przybliżamy się do jego realizacji oraz czy już go osiągnęliśmy. Podstawową cechą celu jest możliwość jego osiągnięcia. Nie ma sensu definiować celów, które z założenia nie są możliwe do urzeczywistnienia. Ważne jest również, aby był istotny, to znaczy stanowił wartość dla klienta. Nie ma sensu i szkoda czasu na pracowanie z celami, które mają zbyt małą wartość lub nie są istotne. Cel powinien również być ograniczony czasowo, czyli powinieneś ustalić kiedy najpóźniej osiągniesz swój cel. Brak ustalenia ram czasowych jest jednym z częstych błędów powodujących, że realizacja naszych zamierzeń ciągnie się w nieskończoność. Zatem musisz upewnić się w tym etapie, że postawione przez ciebie cele w GROW w coachingu są SMART, czyli dobrze zdefiniowane.

Pierwszy krok może wymagań zadania przez coacha następujących przykładowych pytań:

• Co chcesz osiągnąć?

• Jaki problem chcesz rozwiązać?

• Co chciałbyś zmienić?

• Dlaczego jest to dla ciebie ważne?

• Czy osiągnięcie celu jest realne?

• Kiedy uznasz, że osiągnąłeś swój cel?

• Skąd będziesz wiedzieć, że przybliżasz się do celu?

• Kiedy chcesz tego dokonać?

• Co by się stało gdybyś tego dokonał?

• Jak osiągnięcie celu wpłynie na twoich bliskich i znajomych?

• Jak się będziesz czuć, gdy osiągniesz swoje zamierzenie?

• Co osiągnąłbyś gdybyś zrealizował zakładany rezultat?

• Czy potrafisz zidentyfikować niezbędne działania?

Etap 2: Reality – rzeczywistość

Na tym etapie coach zadaje pytania dotyczące stanu obecnego, jaka jest sytuacja i otoczenie klienta. Należy ustalić co zostało do tej pory zrobione, jakie są przeszkody, jaki jest potencjał klienta i otoczenia. Określamy stan początkowy (wyjściowy), aby ustalić z jakiego miejsca rozpoczynamy drogę ku celowi w coachingu. Ważne jest, aby opisać otoczenie patrząc z jak największej liczby perspektyw. Można zadać następujące pytania:

• Co udało się osiągnąć?

• Jakie podjąłeś działania?

• Jakie są główne problemy?

• Czego nie udało się zrobić?

• Jakie zasoby posiada klient?

• Co sprzyja w realizacji celu ?

• Czy masz odpowiedni poziom wiedzy?

• Jak się czujesz na tym etapie procesu?

• Jakie są fakty?

• Jaka jest twoja obecna sytuacja?

• Co mogłeś zrobić lepiej?

• Jakie istnieją przeszkody w realizacji celów?

• Dlaczego nie znalazłeś czasu na realizację?

• Co musisz zmienić?

• Co dla ciebie oznacza pozostawanie w obecnej sytuacji?

Efektywnym współdziałaniem dla tego etapu w model GROW zastosowanie coachingowej metody Koło życia.

Etap 3: Options – opcje, możliwości

Na tym etapie pracy w coachingu w ramach modelu GROW należy odpowiedzieć na wszystkie pytania związane z działaniami jakie można podjąć, aby zrealizować cel. Jest to etap kreatywny, więc warto myśleć w sposób otwarty analizując różne możliwości, pomysły, potencjalne działania. Warto wyjść z pudełka i otworzyć się na różne alternatywy, zastanowić się kto możne nam pomóc, co nam sprzyja, jakie kroki podejmiemy. Rozważ każdy pomysł który przychodzi ci do głowy. Dla tego etapu można zastosować podejście Walta Disneya, w którym na projekt patrzymy z trzech perspektyw: marzyciela, realisty i krytyka. Jest to narzędzie równie często stosowane w coachingu jak sama technika (model) GROW. Przykładowe pytania niniejszego etapu:

• Co możesz zrobić na początku?

• Jakie możesz podjąć działania?

• Jakie mam opcje działania?

• Jakie rozwiązanie wybierasz?

• Kto może tobie pomóc?

• W czym ktoś mógłby ciebie wesprzeć?

• Co można dodatkowo rozważyć?

• Jakie narzędzia możesz zastosować?

• Czy rozważyłeś zasadność wszystkich opcji?

• w jakim zakresie możesz zrobić samodzielnie elementy planu?

• Jak możesz podejść do rozwiązania problemu?

• Co możesz zrobić w kolejnym kroku?

• Którą z alternatywnych dróg wybierasz?

• Na jakie etapy możesz podzielić realizację zamierzenia?

• Kto może pomóc w ustaleniu pomysłów?

Etap 4: Will, Way forward – wola, kolejne działania

Ostatni etap modelu GROW koncentruje się na rzeczywistej woli dokonania zmian oraz działaniach które można podjąć. Wspólnie z coachem ustaliłeś cel, przeanalizowałeś sytuację, rozważyłeś różne opcje i możliwości, zatem czas na opracowanie planu działań. Sesja coachingowa dla tego etapu modelu GROW może obejmować przykładowe pytania:

• Czy jesteś zdecydowany podjąć działania?

• Na jakie etapy można podzielić realizację swojego celu?

• Jakie działania należy wykonać w poszczególnych etapach?

• Jakie zasoby będą potrzebne, aby zrealizować plan?

• Kiedy mogę zacząć?

• Jak obsłużę ryzyka?

• Co zrobię w przypadku napotkania określonych problemów?

• Czego ci brakuje żeby osiągnąć cel?

• Czego potrzebujesz?

• Kiedy uznasz, że cel został osiągnięty?

• Co zrobisz gdy spadnie twoja motywacja?

• Co mógłbyś zrobić, aby nabrać chęci do działań?

• Jakie rezultaty możesz osiągnąć najszybciej?

• Jakie dzięki temu osiągniesz korzyści?

W tym miejscu w GROW przyda się spojrzenie z perspektywy realisty i krytyka z przytaczanej już metody Walta Disneya.

Model GROW – praktyczne wskazówki i porady

Model GROW w swoim tradycyjnym zastosowaniu zakłada, że coach nie jest znawcą sytuacji klienta. Zatem musi pełnić rolę facylitatora, pomagając klientowi wybrać najlepsze opcje, a nie oferując rady ani wskazówek.

Facylitacja – wszechstronne wspieranie lub ułatwianie procesu organizacyjnego. Może być realizowana poprzez pomoc w szukaniu rozwiązań, kształtowanie umiejętności, usuwanie przeszkód na drodze do danego zamierzenia. Facylitacja ogólnie ujmując to pomoc, aby osoba / organizacja / mogła osiągnąć cel.

Dwie najważniejsze umiejętności trenera to umiejętność zadawania trafnych pytań i umiejętność skutecznego słuchania.

Nie zadawaj zamkniętych pytań, na które wystarczy odpowiedzieć „tak” lub „nie”. Zamiast tego na każdym etapie sesji coachingu należy zadawać pytania otwarte, wymagające rozwinięcia wypowiedzi. Dzięki temu nakłonisz klienta do kreatywnego myślenia.

Użyj umiejętności aktywnego słuchania i pozwól swojemu klientowi mówić przez większość czasu trwania sesji. Pamiętaj, że cisza zapewnia cenny czas na myślenie.

Coaching model GROW – Podsumowanie

Metoda coachingowa model GROW poprzez udzielanie odpowiedzi przez klienta na silne pytania coachingowe pomaga w urzeczywistnieniu nawet najbardziej ambitnych celów. Rola coacha w tym procesie jest istotna i sprowadza się do zadawania odpowiednich, właściwych mocnych pytań coachingowych. Nie istnieje gotowa zamknięta lista pytań do zastosowania w procesie coachingu. Każdy przypadek jest inny i rolą osoby wspierającej jest elastyczne ich dobieranie w zależności od specyfiki celu z którym pracuje klient oraz odpowiedzi na kolejne pytania. W artykule podano jedynie przykładowe pytania, które można zadać na poszczególnych etapach stosowania coaching GROW.

Model GROW jest jednym z najczęściej używanych narzędzi w coachingu, więc na pewno warto poznać go i stosować w sesjach z klientami – wszakże GROW z angielskiego oznacza wzrastanie 😉